ζωρός

ζωρός, -όν (Α)

1. (για κρασί) α) χωρίς νερό, καθαρός, αγνός, άκρατος

β) αυτός που έχει αναμιχθεί με επιτυχία

2. (για δηλητήρια ή ναρκωτικές ουσίες) καθαρός, ανόθευτος

3. (για τροφή) ουσιαστικός («διδόναι τι ζωρότερον έσθίειν», Ιπποκρ.)

4. (για κακό) αυτός που είναι πολύ έντονος, δυνατός

5. φρ. α) «ζωρότερον δέ κέραιε» — ρίχνε λιγότερο νερό στο κρασί, κάνε το κρασί δυνατότερο

β) «ζωρόν πιεῑν» — το να πίνει κανείς πολύ, να μεθά

γ) «ζωρόν δέπας» — ποτήρι άκρατου κρασιού

δ) «ζωρόν πέλαγος» — πέλαγος κρασιού

6. (στον Εμπεδ. αν είναι ορθή η ανάγν.), ανάμικτος, κεκραμένος, νοθευμένος, αντίθ. τού άκρατος («ζωρά τε τὰ πρὶν ἄκρητα», Εμπεδ.).

[ΕΤΥΜΟΛ. Αβέβαιης ετυμολογίας. Έγιναν προσπάθειες συνδέσεως του με διάφορες ελληνικές και ξένες λέξεις, όπως με το αρχ. σλαβ. jarŭ «σκληρός, τραχύς» και τα αρχ. ελλ. ζέω, ζώω, επιζαρέω, ζάλη. Οι συνδέσεις αυτές, ωστόσο, δεν φαίνονται πειστικές. ΣΥΝΘ: (Α' συνθετικό) αρχ. ζωροπότης. (Β' συνθετικό) αρχ. εύζωρος].